STANISŁAW  STASZIC

          ŻYCIE         

Urodził się w roku 1755 w rodzinie mieszczańskiej w Pile. Jego dziadek Andrzej przez 30 lat a potem ojciec Wawrzyniec przez 10 lat sprawowali urząd burmistrza Piły.
Pierwszą naukę rozpoczął w domu pod okiem rodziców i starszych braci. Do szkoły średniej uczęszczał w Wałczu a następnie w Poznaniu. W roku 1776 wstąpił do seminarium duchownego gdyż to była jedna z nielicznych możliwości zdobycia dobrego wykształcenia oraz osiągnięcia znaczącej pozycji w życiu publicznym. W roku 1779 otrzymał święcenia kapłańskie. Jeszcze w tym samym roku udał się po dalsze nauki do Lipska, Getyngi i Paryża gdzie studiował nauki przyrodnicze. Po skończeniu nauki w roku 1781 powrócił do kraju wędrując po drodze przez Alpy i Apeniny. Po powrocie otrzymał niezbyt prestiżowe stanowisko guwernera w domu byłego kanclerza Andrzeja Zamojskiego kontynując jednocześnie naukę co zostało uwiecznione doktoratem i profesurą.
Następne lata to bardzo aktywne zaangażowanie się Staszica w działalnosć polityczną i społeczną. Jedyną rozrywką Staszica był teatr, który odwiedzał co tydzień.
Stanisław Staszic zmarł 20 stycznia 1826roku. Pogrzeb Staszica na warszawskich Bielanach przerodził sie w prawdziwą manifestację narodową, mimo życzeniom wyrażonym w testamencie.

           DZIAŁALNOŚĆ         

Działałność Staszica obejmowała najważniejsze dziedziny życia społecznego i politycznego ówczesnej Polski. W swoich dziełach dużo uwagi poswięcił chłopom. Proponował uwolnić chłopa od pańszczyzny, chciał aby nie można było usunąć chłopa z ziemi bez wyroku sądu. Uwagi wiele poświeca też młodzieży, co do której dawał wskazówki jak należałoby ją kształcić. Postulował połączenie w szkołach teorii z praktyką, zwiększenie nacisku na matematykę, fizykę i chemię. Chciał by szkolnictwo było uniezależnione od Kościoła. W trosce o dobro kraju Staszic wysunął wiele postulatów dotyczacych rządzących. Żądał zniesienia liberum veto, domagał się władzy wykonawczej dla rządzących, opowiadał się za tronem dziedziczonym a nie wolną elekcją. Krytyka nie ominęła szlachty i magnaterii, którą obwiniał za upadek kraju. To oni mieli wg Staszica zniszczyć szacunek do prawa i doprowadzić do rozbioru Polski. Staszic był wybitnym geologiem. Pracował nad stworzeniem mapy geologicznej ziem polskich. Był też współorganizatorem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Warszawie, którego w 1808 roku został prezesem. Pełnił też kilka znaczących funkcji państwowych. Był członkiem Izby Edukacji i Dyrekcji Skarbowej, był członkiem Komisji Rządowej Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego. Z inicjatywy Staszica powstało wiele instytucji i ośrodków akademickich: Akademia Górnicza w Kielcach, Korpus Górniczy, Towarzystwo Rolnicze. W 1816 roku większość swojego majątku przekazał chłopom.

          KSIĄŻKI         

1."Uwagi nad życiem Jana Zamojskiego" - 1787
2."Przestrogi dla Polski" - 1790
3."O statystyce polskiej" - 1807
4."O ziemiorództwie Karpatów" - 1815
5."Ród ludzki" - 1819-1820

          STASZIC DZIŚ         

Dziś Stanisław Staszic jest postacią zajmujacą znaczące miejsce w panteonie wybitnych Polaków. Jego troska o dobro kraju i zaangażowanie w poprawę stosunków społecznych docaniana była przez następne pokolenia. Obecnie istnieje wiele pomników tego Wielkiego Polaka oraz szkół nazwanych jego imieniem. Nasza szkoła też należy do nich od 20 października 1981 roku.